نکات مهم نگارشی 1

با سلام خدمت دوستان منتقد

شاید خیلی از ما دوستان با اصول نگارشی و درست نویسی در نوشته هایمان آشنا نباشیم برای همین من اصول و نکاتی رو که می تونه به شما کمک بکنه تا یک نوشته خوب و بدون غلط های نگارشی بنویسید رو آماده کردم تا شما دوستان از این نکات کمال استفاده را بکنید

نکات مشترک

همزه

– همزه ی مکسور پس از مصوت بلند “آ” در کلمه های عربی رایج در زبان فارسی به صورت “یـ” تلفظ و نوشته می شود. مانند: زایل – دایر- دایم – زاید – نایل – عایق و…

– به جای ء در زبان فارسی از ی استفاده می شود. مانند خانه ی کوچک به جای خانهء کوچک.

فصل و وصل کلمه

– هر گاه حرف های “بـ” و “مـ” و “نـ” بر سر فعل های مصدر به همزه “اَ” در آید همزه در کتاب به “یـ” تبدیل می شود. مانند:

افکندن: بیفکند(درست) بیافکند(غلط)

اندوختن: بیندوخت(درست) بیاندوخت( غلط)

آزردن: میازار(درست) مآزار(غلط)

– تنها در موردی که فعل با همزه و مصوت بلند “ایـ” آغاز شده باشد این قاعده مصداق پیدا نمی کند. مانند:

ایستادن: بایستاد (درست) بیستاد(غلط)

– جز پیشین “می” همیشه جدا از فعل نوشته می شود. مانند:

می رفت. می شنید و…

– لفظ “بی” چه در موردی که با کلمه ی بعد از خود قید یا صفت بسازد و چه در موردی که خود مستقلا به صورت قید یا حرف اضافه به کار رود جدا نوشته می شود. مانند:

بی آزار – بی وفا- بی آن که و…

یادآوری: قاعده ی فوق در مورد برخی کلماتی که در عرف نگارش فارسی زبانا به صورت یک کلمه ی مستقل در امده مصداق پیدا نمی کند. مانند:

بیچاره- بیزاری- بیمار- بینوا- بیهوده

– کلمه ی “هیچ” به طور کلی از واژه ی پس از خود جدا نوشته می شود.

– عددهمیشه از معدود خود جدا نوشته می شود. مانند: یک روز- یک شنبه- دو تا- پنج ضلعی و…

– پسوند “تر” و “ترین” از کلمه قبل خود جدا نوشته می شود. به جز بهتر، مهتر. مانند:

درست: آسان تر- کوچک تر- بزرگ تر

غلط: آسانتر- کوچکتر- بزرگترین

-در مورد کلمات مرکب (کلماتی که هر دو جزءش معنی مستقل داشته باشند) به دو قسمت تقسیم می شوند:

– کاربرد کلمه از نظر معنایی ربطی به اجزا سازنده اش ندارد. مثل کلمه ی “جوانمرد” که معنی کلمه جوانمرد نه به جوان و نه به مرد مربوط نمیشه. این گروه سرهم نوشته می شود.

– کاربرد کلمه از نظر معنایی مرتبط با اجزای سازنده اش است. مثل “آب میوه” که از دو تا جزء با معنی تشکیل شده که معنی کلی کلمه هم از معنی اجزاش گرفته شده. این گروه جدا نوشته می شوند.

– اجزای مصدرهای مرکب و صیغه های مختلف صرفی آنها جدا نوشته می شوند.مانند:

بزرگ داشتن- دل دادن- سخن راندن و…

– در مورد مصدرهای مرخم(مرخم=دم بریده؛ مصدری که به صورت کامل نوشته نشده باشد، مثل داشت که “ن” مصدری در اخر آن حذف شده) که غالبا به صورت اسم به کار می رود مانند : “بزرگداشت” ، “پیامد” ، “پیشامد” و … این قاعده صادق نیست.

نکته: ترکیب هایی که از مصدرهای بالا ساخته می شود پیوسته نوشته می شود. مانند:

درست: پیشتاز- چشمداشت- دلداده- سخنران و…

غلط: پیش تاز- چشم داشت- دل داده- سخن ران و…

– پسوندهایی که خودشان معنی مستقلی ندارند مثل: “چه، بان، گر، وند، مند، زار و …” به صورت متصل و سر هم نوشته می شوند.

علائم نگارشی

نشانه های نگارشی تو متن های علمی یا مقاله ها بیشتر از ایناست، من اینجا نشانه هایی که بیشتر به درد کارمون می خوره رو نوشتم

نقطه .

کاربرد متدوال نقطه در پایان جمله های کامل خبری که حتما می دونید.

یادآوری: هر گاه دو جمله کامل با “واو” به یکدیگر عطف گردد نقطه در پایان جمله ی دوم گذاشته می شود مانند: دلم گرفته بود و هیچ چیز نمی توانست مرا از هجوم خاطره های آزاردهنده برهاند.

ویرگول ،

ویرگول یا درنگ نما نشانه ی توقف کوتاهی است که در موارد زیر به کار می رود:

میان عبارت ها یا جمله های غیر مستقلی که در مجموع یک جمله ی کامل تشکیل می دهند. مثل: پس از سال ها دوری و انتظار، بالاخره دیروز بعدازظهر، آن عزیز سفر کرده از راه رسید.

آن جا که کلمه یا عبارتی به عنوان توضیح، عطف بیان یا بدل در ضمن جمله یا عبارتی دیگر آورده می شود، مانند: پریروز، روز عید قربان، به مشهد آمدم.

آن جا که در مورد چند کلمه اسناد واحدی داده می شود مثل: آب، هوا، غذا و مسکن از لوازم اولیه ی حیات آدمی محسوب می شود.

بین دو کلمه که احتمال می رود خواننده به اشتباه آنها را با کسره ی اضافه بخواند، مانند: از پشت تپه ها و بیابان خاطرات، تو در ره خیال من هستی، تنها، تو، تو!

علامت نقل قول یا گیومه “”

وقتی بخواهیم عین سخن یا نوشته ی کسی دیگر را بیاوریم مانند: سعدی می گوید: “همه کس را عقل خود به…”

برای تاکید روی یک کلمه یا اصطلاح

هنگام ذکر عنوان اشعار و روزنامه ها و اثار هنری.

علامت تعجب !

این علامت تنها نشانه ی تعجب نیست، بلکه در پایان جمله هایی به کار می رود که مبین یکی از حالات شدید نفسانی و عاطفی است از قبیل: تعجب، تاکید، اخطار، تحسین، تحقیر، تنفر، ترحم، شک و ترید، امر و نهی، تهدید، آرزو، حسرت، دعا، ندا، خطاب و … است

(یعنی بعد از اتمام همه ی جملاتی که این حس ها توش دیده شد باید علامت تعجب قرار بگیره!)

علامت سوال ؟

کاربردش که مشخصه، فقط یه نکته در مورد علامت سوال

هر گاه جمله به صورت استفهام انکاری (تاکید در منفی) آمده باشد علامت سوال نمی خواهد و به جای آن علامت تعجب قرار می گرد. مثل: نه این است که جزای نیکی نیکی، وجزای بدی بدی است!

 

پرانتز یا دو هلال ()

برای اوردن توضیح اضافی در یک جمله مثل: الفبای اوستایی ( مشتمل بر 44 حرف) از ساده ترین الفباهای جهان است.

نکته: برای استفاده از پرانتز قبل از پرانتز باز و بعد از پرانتز بسته فاصله داریم ولی داخل پرانتز فاصله نداریم. مانند: من (توضیح بیشتر) دادم

خط تیره –

در ابتدای مکالمات

سه نقطه …

به جای یک یا چند کلمه ی محذوف مانند: فقر و نادانی و … از عوامل فساد جمعه است.

هر چند … ولی …

نکته: سه نقطه با یک فاصله از کلمه ی قبل و یک فاصله از کلمه ی بعد تایپ می شود!

نکاتی در مورد استفاده از علائم

– علائم نگارشی بلافاصله بعد از کلمه و چسبیده به آن استفاده می شود و بعد از آن حتما از یک فاصله استفاده می شود.

– برای نشان دادن پرش زمانی از سه یا چهار ستاره بین دو پاراگراف استفاده می شود.

– در زمانی که جمله ای در گیومه قرار می گیرد ابتدا علامت جمله (نقطه، علامت تعجب، علامت سوال) استفاده می شود و سپس گیومه بسته می شود.

– مکالمات باید به یکی از صورت های زیر نوشته شود.

فلانی گفت:

ـ…..

ـ…..

فلانی ـ….

چند نکته دیگر

– به کار بردن یک و چند در کنار هم غلط است. مانند: یه چند لحظه صبر کن.

– استفاده از علائم ( $ & + _ * %) در متن نوشتار کاملا غلط است و باید به صورت نوشتار استفاده شود. مانند: صد درصد، بیست دلار و …

– زبان نوشتار با زبان گفتار متفاوت است و عامیانه نویسی به معنای وارد کردن و نوشتن کلمات با بیان اشتباه نیست. توجه کنید که یک نوشتار ماندگار است و اصطلاحات رایج در یک زمان نباید در نوشتار استفاده کنیم و این کلمات نیازمند ویرایش هستند. مانند:

چش به جای چشم

شوکولات به جای شکلات

خورده به جای خرده (ذره، مقداری، اندکی)

می حرفی به جای حرف می زنی

بید به جای بود

بزنگم به جای زنگ بزنم

آدمانه به جای مثل آدم

فوضولی به جای فضولی

البته این موارد در متن رمان ایراد ایجاد میکنه وگرنه در مکالمات دوستانه(تلفن-گردهمی و….) به همین نحو باقی بمونند بهتره

– از تکرار کردن حروف بپرهیزید. برای نشان دادن کشیدگی می توانید به تعداد محدود از shift + J استفاده کنید. مثال: به جای کجااااااااااااااایییییییی یییییی ، کجــایــی

– دقت کنید که برای اتصال صفت و موصوف از ـِـ ربط استفاده می شود نه ه! مانند: کتابِ قرمز، خودکارِ علی نه کتابه قرمز، خودکاره علی.

محاوره نویسی

نکات کلی

– تبدیل “ها” ی نشانه ی جمع به “ا“: مثل کارگرا، مردا، کتابا به جای کارگرها، مردها، کتاب ها.

– تبدیل “ان” در وسط و آخر کلمه به “ون“: مثل اون، نون، جون، ارزون، بدونم و خونه به جای آن، نان، جان، ارزان، بدانم و خانه.

– تبدیل “این” به “اِن“: مثلا، اِنقدر به جای این قدر.

– تبدیل “آ” به “او“: مثلا، اومد به جای آمد.

– حذف “ه” ی وسط: بخوام، بخواد، بدم و بِدن، به جای بخواهم، بخواهد، بدهم و بدهند.

– حذف “ه” ی “هم” بعد از کلمه ی قبلی: منم رفتم، مام رفتیم، اونام رفتن و آشم خوردیم به جای من هم رفتم، ما هم رفتیم، آن ها هم رفتند و آش هم خوردیم.

– حذف “و” از وسط کلمه: برم، می رم، بره، می ریم، بشه، می شه، به جای بروم، می روم، برود، می رویم، بشود، می شود.

– حذف “- و” و “– یـ” از وسط کلمه: می گم، بگم، می گه و بگه، به جای می گویم، بگویم، می گوید، بگوید.

– تبدیل “وا” به “– و“: بتونم، به جای بتوانم.

– حذف “– یـ” از وسط کلمه ی بعد از “ا“: بیاد، نیاد، بیام، نیان، می یاد، می زاد، به جای بیاید، نیاید، می آید، می باید، می زاید.

– حذف “د” از آخر فعل مضارع سوم شخص مفرد، و تغییر “ـ َ” ی قبل از آن به “ه = ـِ”: ببینه، بشنوه، بخونه، بدونه، به جای ببیند، بشنود، بخواند، بداند.

– حذف “د” از آخر سوم شخص جمع: اومدن، نشستن، گفتن، خندیدن، رفتن، به جای آمدند، نشستند، گفتند، خنیدند، رفتند.

– تبدیل “ـه = -ِ” به “ی” در آخر کلمه: چی؟ کی؟ به جای چه و که.

– تبدیل “است” به “ـه = -ِ” یا “یه” یا “س” :خوبه، بده، همینه، این چیه؟ این چه غذاییه؟ این جا کجاس؟ تازه س، کهنه س، به جای خوب است، بد است، همین است، این چیست؟ این چه غذایی است؟ این جا کجاست؟ تازه است، کهنه است

– حذف بخش عمده ی فعل ربطی گرفته شده از هستن یا استن: این جان، اون جاس، کجان؟

– تبدیل “را“ی حرف اضافه به “رو“: اون کتاب رو خریدم به جای آن کتاب را خریدم.

– تبدیل “را” به “و” من اونو دیدم. اون و غلطه.

دقت کنید و به اسم می چسبد ولی به فعل نه. کتاب رو خریدم و کتابو خریدم درسته ، نه کتاب و خریدم. می رم و می خرم و می دوزم درسته نه می رمو می خرمو می دوزم.

– در فعل ماضی سوم شخص مفرد، شناسه ی “-ِش” که معمولا در زبان نوشتاری نمی آید، به فراوانی به کار می رود: به من گفتش که بیا.

– در بیشتر جاهایی که در زبان نوشتاری بعد از حروف اضافه ی از، با، به، در ضمیر جدا به کار می رود در زبان گفتاری از ضمیر پیوسته استفاده می شود: کتاب رو ازش گرفتم، مطلب رو بهش گفتم.

– پیش از ضمیرهای پیوسته، “برای” به “برا” تبدیل می شود: برامون، براتون، به جای برای ما، برای شما.

– دقت کنید “ه” در آخر فعلای مجهول چه در حالت کتابی و چه در حالت محاوره حذف نمی شود. خورده شد. گفته شد. نه خورد شد، گفتِ شد.

فعل های ربطی

ضمایر اضافی

پسوند “ی” (نسبت، نکره، مصدری)

نکات انتهایی

1. از اینتر زدن بی جا بپرهیزید.

اینتر در انتهای هر پاگراف باید زده شود. بین خطوط فاصله نباشد.

همچنین مکالمات افراد باید خطهای جداگانه و با مشخص بودن گوینده به طرقی که در بالا گفته شده نوشته شود.

دقت کنید در طول داستان مکالمات هر کس با خودش(وجدانش) باید از متن جدا شود. می تونید برای این کار از «» استفاده کنید.

2. در صورتی که از مارک یا برندهای خارجی در رمان هاشون استفاده می کردند. از صحت نام آنها و املا و کاربرد صحیح آنها مطمئن شوید.

این مسئله در مورد نام و متن آهنگ های خارجی و البته ایرانی هم صدق می کنه.

3. در صورتی که از کلمات کم کاربرد استفاده کردند معانی آنها رو در پرانتز جلوی کلمه بنویسید و همچنین از املای صحیح آنها مطمئن شوید.

4. هر شکلک یا علامت اسمایل وسط متن بهتره برداشته شود

5. مجددا روی تفاوت کلماتی مثل بذار و گزار و گذار، خب و خوب و … تاکید می کنم.