نقد انیمه The Anthem of the Heart

سرود قلب

انیمه سرود قلب به لحاظ ساختار محتوایی شباهت بسیار زیادی به اثر آوای خاموش دارد. آوای خاموش اثری دراماتیک درباره اهمیت ارتباطات انسانی و برقراری ارتباط گفتاری با اطرافیانمان است. انیمه سرود قلب نیز درباره این مفهوم منتها با المان ها و داستان های دیگری برخورد می کند. انسان ها موجوداتی هستند که به واسطه اجتماعات شان شناخته می شوند. ولی در کنار هم قرار گرفتن انسان ها به تنهایی نمی تواند ما را مجاب کند که نام اجتماع را به کار ببریم. زمانی می توان از واژه اجتماع نام برد که علاوه بر گرد هم آمدن شاخصه دیگری به نام ارتباطات فردی نیز در این اجتماع دیده شود. در بحث ارتباطات میان فردی و حتی جمعی شاخصه هایی وجود دارد، به طور مثال ما می توانیم از چهره اخم کرده فرد بفهمیم ناراحت است یا زمانی که فردی می خواهد حرف ما را تایید کند سر خود را تکان می دهد. یا حتی گاهی با به کار بردن آواهای خاص سعی در رساندن مفهوم به فرد مقابلمان داریم. این مدل برقراری ارتباط به ارتباطات فرازبانی مشهور هستند که زبان اشاره نیز در دسته همین ارتباطات قرار می گیرد. زیرا ما با یک سری نشانه های قراردادی که همگی پذیرفته ایم به برقراری ارتباط می پردازیم.

در بعد دیگری از ارتباطات ما به سراغ نوشتار و آواهای صوتی می رویم. صحبت کردن ما ناشی از ایجاد آواهای صوتی است که در کنار هم قرار گرفتن این آواها و ایجاد کلمات امر گفتگو یا صحبت کردن شکل می گیرد. کلمات و آواهای صوتی قابل فهم مدل پیشرفته ارتباطات انسانی است که ما همگی در طول روز در حال انجام دادن آن هستیم. ارتباطاتی که گاها جای ارتباطات فرازبانی ما را نیز گرفته است، به طور مثال شاید ما دیگر برای نشان دادن ناراحتی خود اخم نکنیم بلکه با بیان ناراحتی خود با کلمات این احساس خود را بیان کنیم. پس به طور کلی ارتباطات انسانی ما با کلمات و بیان آن ها بسیار گره خورده است اما چه می شود اگر همین کلمات که اساس ارتباطات را شکل می دهند تبدیل شوند به ضد ارتباط؟

شنیده اید که می گویند کلمات وزن دارند، مثال بسیار مشهود آن سه واژه بفرمایید، بنشین و بتمرگ است. این سه کلمه از لحاظ مفهومی به امر نشستن اشاره می کنند ولی هر کدام با وزن خود نوعی بیان را به ما منتقل می کنند. کلمه اول به صورت محترمانه بیان می شود، کلمه دوم دوستانه و کلمه سوم بی ادبانه به امر نشستن دلالت می کند. همین مثال ساده کافی است تا متوجه شویم که کلمات و نوع استفاده آن ها در زمان های مشخص می تواند تفاوت های بسیاری را در امر ارتباطات ایجاد کند. انیمه سرود قلب در عمق مفهوم خود می خواهد به همین نکته اشاره کند. این که کلمات می توانند به دیگران صدمه وارد کنند، دقیقا مثل دیالوگی که ناروسه در انیمه به آن اشاره می کند:

- بسه دیگه ‏.‏‏.‏‏.‏

- دیگه تمومش کن ‏!‏

- انقدر ساده به مردم نگو ناپدید شن ‏!

- کلمات صدمه می زنن ‏!‏

- هیچوقت ‏.‏‏.‏‏.‏

- نمی تونی پسشون بگیری ‏!‏

- دیگه هیچوقت نمی تونی پسشون بگیری ‏!‏

- حتی اگه پشیمون بشی

در سال های اخیر ما شاهد اثار زیادی بودیم که با چنین مفهومی یعنی ارتباط یا نحوه درست ارتباط برقرار کردن ساخته شده اند. آثاری مثل آوای خاموش و سرود قلب جزو همین دسته آثار هستند. اگر بخواهیم کمی به جریانات چرایی ساخت این آثار نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که جامعه امروزی ژاپن با معضلی دست به گریبان است به نام جامعه فرد گرایی. جامعه ایی که افرادش با یکدیگر در ارتباط نیستند و به نوعی این افراد خود را در فضاهای شخصی خود حبس کرده اند تا با باقی افراد جامعه ارتباطی نداشته باشند. مثال هیکیکیموری بیان درست این معضل بزرگی است که امروزه جامعه پیشرفته و صنعتی ژاپن با آن دست به گریبان است. هیکیکوموری که از آن به عنوان ترس از جامعه نیز یاد می شود و به معنی حبس کردن خود در خانه است. افراد مبتلا به این بیماری که بیشتر در جوانان ژاپنی شایع است به صورت افراطی منزوی و گوشه گیر هستند و از ارتباط با زندگی اجتماعی و افراد به شدت پرهیز می کنند. این افراد در تنهایی و انزوای اتاق خود به سر می برند و عموما هیچ ارتباطی با جهان خارج از اتاق خود ندارند. این افراد به طور معمول مدرسه محل کار خود را ترک می کنند، از مناطق شلوغ و پر جمعیت دوری می کنند و حتی از برخورد با افراد نیز اجتناب می کنند. این مدل عدم ارتباط فیزیکی با دنیای اطراف به صورت استعاره مانند در انیمه نیز مشهود بود. مثلا شخصیت اصلی ما که برای ارتباط از گوشی تلفن همراه خود استفاده می کرد.

انیمه با بیان خود در صدد ارائه راه حلی برای حل این مشکل است. اثر می خواهد بگوید که تنها راه حل برقراری ارتباط درست و از طرفی حل کردن مشکلات گفتگو کردن و بیان احساسات است. همانند سکانس های پایانی که دختر رو در روی شخصیت پسر داستان تمام احساسات خود را بیان می کند و با بیان کردن این احساسات تخم مرغ درون خود را می شکند. تخم مرغ و استفاده استعاری از آن برای بیان این مفهوم که انسان ها احساسات خود را همچون تخم مرغ در یک محیط ایزوله نگهداری می کنند یکی از نکات مثبت و هشمندانه در اثر است. تخم مرغ در این اثر نقش یک پیله را برای شخصیت اصلی داستان ایفا می کند تا او تمام احساسات خود را در درون آن قرار دهد و اجازه بروز این احساسات را ندهد. چرا که حس می کند با شکستن تخم مرغ و بروز احساسات و حرف های ناگفته خود امکان دارد به دیگران آسیب وارد کند. حسی که در انیمه نشان داده می شود اشتباه است و این تخم مرغ با کمک دوستان و اطرافیان دختر که تلاش می کنند دختر دوباره بتواند حرف بزند سرانجام می شکند. شکستنی که در سکانس آخر همراه با بیرون امدن دختر از تخم مرغی است که خود برای خود ساخته است و شکستن آن نمادی است از بیرون آمدن از این محیط ایزوله ای که برای خود ساخته ایم و در نهایت برقراری ارتباط با دنیای اطرافمان.

نام انیمه: The Anthem of the Heart

کارگردان انیمه: Tatsuyuki Nagai

تهیه کننده: Shunsuke Saito

نویسنده: بر اساس Chōheiwa Busters

استودیو سازنده: A-1 Pictures

 تعداد قسمت: 1 ( 120 دقیقه )

سال انتشار: September 19, 2015 (Japan)

موسیقی:  Mito

فروش: 8.5 میلیون دلار

دوبلورها: Inori Minase ( در نقش Naruse) ، Kōki Uchiyama ( در نقش Takumi Sakagami)

امتیاز: MyAnimeList (8.1/10) ، imdb (7.4/10) ، rottentomatoes (% 57)