نقد انیمه Psycho-Pass

وقتی خواستم این انیمه رو نقد کنم یه چیزی برام در مورد این انیمه جالب بود اونم اسم انیمه بود روان گذر . اسم انیمه از دنیای روانشناسی برگرفته شده و مفهوم آن سلامت روانی می باشد پس اول باید بدانیم سلامت روانی چیست بعد به نقد انیمه بپردازیم پس توجه شما رو به مقاله زیر جلب می کنم

سلامت روان چیست

روانشناسان می ‌گویند؛ شادابی، نشاط، لذت بردن از زندگی و هدفمندی مستلزم داشتن شخصیت سالم است.  محققان دانشکده پزشکی جان هایکینز در آمریکا در این باره خاطر نشان می‌ کنند که از طریق آشنایی با معیارهای سلامت روان و تطابق آن با ویژگی‌ های شخصی، تعامل با دیگران و محیط اطراف می ‌توانیم تا حدودی عوامل آسیب ‌زا به شخصیت سالم را شناسایی کرده و با اصلاح آن ها برای بهره‌ مندی از یک شخصیت سالم تلاش کنیم. به اعتقاد روانشناسان؛ سلامت روانی و جسمی، نیاز و خواسته ی همه انسان ها است و همه ی ما تلاش می ‌کنیم که برای برقراری ارتباطات سالم، شخصیت ‌های سالمی در زندگی انسانی پیدا کنیم. اما آیا تا کنون به این نکته فکر کرده ‌اید که از این حیث چه فردی از شخصیت سالم بهره‌ مند است؟

بر اساس مقاله منتشر شده در مجله علمی نیچر، " گوردن آلپورت " یکی از نخستین روانشناسانی بود که توجه خود را به شخصیت سالم معطوف داشت. از نظر آلپورت افراد سالم در سطح معقول و آگاه عمل می‌ کنند، از قید و بندهای گذشته آزاد هستند و از نیروهایی که آن ها را هدایت می‌ کنند، کاملا آگاه هستند و می ‌توانند بر آن ها چیره شوند.  راهنمای اشخاص بالغ، زمان حال، ‌هدف‌ ها و انتظارهایی است که از آینده دارند. جنبه ی اساسی و ریشه ‌ای شخصیت انسان را مقاصد سنجیده و آگاهانه، امیدها و آرزوهای وی تشکیل می ‌دهند. این اهداف در واقع انگیزه ی شخصیت سالم قرار می‌ گیرند و بهترین راهنما برای فهم رفتار کنونی انسان هستند. وجود انسان در حقیقت بر داشتن هدف‌ های دراز مدت استوار است و این فاکتور مهم، انسان را از حیوان، کودک را از سالمند و نیز در اکثر موارد، ‌شخصیت سالم را از بیمار متمایز می‌ کند.

 این مقاله می ‌افزاید: از دیدگاه آلپورت، ‌انسان‌ های سالم نیاز مداومی به تنوع، ‌احساس و درگیری تازه دارند. کارهای روزمره و عادی را کنار می‌ گذارند و در جست و جوی تجربه‌ های تازه هستند. آن ها ماجراجو هستند و ‌خطر می‌ کنند و چیزهای تازه کشف می ‌کنند. همه ی این فعالیت‌ ها ایجاد تنش می ‌کند و در هر صورت تنها از راه تجربه ‌ها و خطرهای تنش زا است که بشر می ‌تواند احساس بالندگی کند.  از نظر آلپورت، گسترش مفهوم خود، ارتباط صمیمانه خود با دیگران، امنیت عاطفی، ادارک واقع بینانه، مهارت ها و وظایف، عینیت بخشیدن به خود و فلسفه یگانه سازندگی، هفت معیار شخصیت سالم هستند. ازسوی دیگر، " اریک فروم " یک روانشناس معروف و سرشناس دیگر معتقد است که به سبب اهمیت نیروهای اجتماعی و فرهنگی برای درک یکایک اعضای جامعه، باید ساختار آن جامعه در گذشته و حال، تجزیه و تحلیل شود؛ بنابراین شناسایی ماهیت جامعه، کلید درک شخصیت متغیر انسان است.شخصیت، خواه سالم و ناسالم به فرهنگ بستگی دارد. فرهنگ مانع یا حامی رشد و تکامل مثبت انسان است. فروم شخصیت انسان را بیشتر محصول فرهنگ می‌ داند. از نظر وی سلامت روان بستگی به این دارد که جامعه تا چه اندازه نیازهای اساسی افراد جامعه را برآورده می ‌کند، نه این که فرد تا چه حد خود را با جامعه سازگار می‌ سازد. در نتیجه سلامت روان بیش از آن که امری فردی باشد، یک مساله اجتماعی است. جامعه ی ناسالم در بین اعضای خود دشمنی، بدگمانی و بی ‌اعتمادی می ‌آفریند و مانع از رشد کامل آن ها می‌ شود. در مقابل جامعه ی سالم به اعضای خود امکان می ‌دهد که به یکدیگر عشق بورزند، بارور، کارآمد و خلاق باشند و قوه تعقل و عینیت خود را بارور و نیرومند سازند.  علاوه بر این، روانشناسان شناخت گرا بر این باور هستند که شخص سالم، ‌رویدادهای محیط را با استفاده از روش هایی تعبیر و تفسیر می‌ کند که به احساس خوب یا امیدواری می ‌انجامند و او را قادر می ‌سازند که برای حل مسائل زندگی خود، مهارت های خاصی را به کار برد. اما از سوی دیگر، آن چه نقطه نظر کارشناسان سازمان جهانی بهداشت است بدین مفهوم است که ‌سلامتی نه فقط به فقدان بیماری و نقص عضو، بلکه به حالت رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی اطلاق می ‌شود. به این ترتیب تعریف سلامت روانی به عنوان یکی از معیارهای تعیین کننده ی سلامت عمومی شناخته می ‌شود. فردی که از سلامت روانی برخوردار است، ضمن احساس راحتی و آسایش قادر است در اجتماع به راحتی و بدون اشکال به فعالیت بپردازد و ویژگی‌ های شخصی وی در آن اجتماع، ‌موجب خشنودی و رضایت است. بر همین اساس سلامت روانی و بدنی لازم و ملزوم یکدیگر هستند. متخصصان علوم تغذیه و پژوهشگران تناسب جسمی، بین سلامت روان و بدن با کیفیت تغذیهو میزان تحریک جسمی، ‌ارتباط معناداری را دریافته ‌اند.  مطالعات زیستی ـ شیمیایی مغز انسان نشان می ‌دهد که سلامت روان و ذهن، احتمالا به منظم و متعادل بودن فعالیت های الکتروشیمیایی سلول های مغزی و دستگاه های عصبی بستگی دارد. البته باید گفت به سختی می ‌توان کسی را یافت که همیشه متعادل، منطقی و آگاه به اعمال خود باشد. هر فرد در دوره‌ هایی از زندگی خود دارای ویژگی هایی از قبیل شیدایی، افسردگی، اجتماعی بودن، بیگانگی، ‌جست و خیز و انفعالی بودن است، بنابراین به شکلی رفتارهای غیرمنطقی را تجربه می‌ کند.

حالا که با سلامت روان آشنا شدید می پردازم به نقد انیمه :

به نظر شما سلامت روانی جامعه چیه ؟ اصلا سلامت روان یک جامعه به چه معناست ؟ سلامت روانی یک جامعه به میزان سلامت روانی افراد آن جامعه بر می گرده پس شما وقتی می توانید بگویید که یک جامعه با سلامت روانی سالم دارید که افراد جامعه از همان سلامت روان برخوردار باشند . بسیاری از روانشناسان بر این باورند که با گسترش تکنولوژی و پیشرفت تمدن ها سطح سلامت روانی افراد کاهش پیدا می کند و این کاهش تائثیر مستقیمی بر سلامت روان یک جامعه دارد.

داستان ما در توکیوی آینده رخ می دهد جایی که پیشرفت تکنولوژی و صنعت بسیار به چشم می آید و در همین حین سلامت روانی افراد و جامعه دچار ناپایداری شده است و خشونت و جرم در این شهر به میزان زیادی رو به افزایش است پس دولتمردان دست به اقدامی می زنند تا این سطح جرم و جنایت را به پایین ترین حد ممکن خود برسانند و آن کار ایجاد فاکتوری برای سنجش میزان سلامت روانی افراد و کنترل ضریب جرم فرد برای انجام جرم می باشد که به اصطلاح "روان-گذر" (Psycho-pass)  گفته می شود . برای دستگیری افرادی با روان گذر بالا گروهی متشکل از بازرسان و افرادی با ضریب جرم بالا به نام مجری ها تشکیل شده است تا با مجرمین بالقوه مبارزه کنند .

انیمه درباره ایجاد یک شهر آرمانی که در آن هیچ گونه جرم و جنایتی رخ نمی دهد است یا همان جامعه آرمانی بدون جرم اما به چه قیمتی ؟

داستان با اولین روز کاری Akane Tsunemori    شروع می شود که به عنوان یک بازرس تازه کار شروع به کار کرده است و با Shinya Kogami  که یک مجری است همکار می شود . کوگامی قبلا به عنوان یک بازرس فعالیت می کرده است اما در جریان تعقیب یک مجرم همکار وی به قتل می رسد و وی با روان گذر بالا به یک مجرم بالقوه تبدیل می شود و به جای حذف تبدیل به یک مجری می شود تا به کمک بازرسان با جرم و جنایت مبارزه کند و این سر آغازی بر روند داستان می شود و شروع فعالیت های کوگامی برای پی بردن به دست های پشت پرده قتل همکار خود و جواب دادن به سوالات وی درمورد صلاحیت اندازه گیری روان گذر ها .

از صلاحیت تشخیص روان گذرها نام بردم قبلش بزارید چند چیز را توضیح بدم بعد برمی گردم بهش می پردازم تشخیص روان گذر افراد از طریق تفنگی به نام سلطه گر که به یک پایگاه مرکزی اطلاعات متصل است صورت می گیرد و بعد از تجزیه و تحلیل به بازرس استفاده کننده این اجازه را می دهد که فرد مورد نظر را مجرم تعیین کند و یا نه . نکته اصلی و در واقع هسته مرکزی معمای داستان در همین نکته خلاصه شده است مرکز تجزیه و تحلیل روان گذر افراد به نام شیبل به همین دلیل گفتم صلاحیت چون در ادامه داستان به واقعیت های در مورد این مرکز پی می بریم که یک سوال اساسی را در ذهن ایجاد می کند ملاک سنجش روان گذر یک فرد چیست ؟

در ادامه متوجه می شویم که در این جامعه که روان گذر همگی انسان ها قابل اندازی گیری هست مواردی از انسان ها هم پیدا می شود که روان گذر آن ها با وجود ضریب جرم بسیار بالای این افراد در سطح بسیار پایینی قرار دارد به این افراد بی علامت گفته می شود که سیستم شیبل قابل به اندازه گیری میزان روان گذر این افراد نیست . این افراد کسانی هستند که به راحتی به جرم و جنایت می پردازند بدون این که دستگیر شوند یکی از همین افراد کسی بوده است که باعث مرگ همکار کوگامی شده است و فرد دیگر که به عنوان شخصیت معمایی داستان معرفی می شود مثل یک عروسک گردان حرفه ای با استفاده از دیگر مجرمان بالقوه به جرم و جنایت دست می زند و به همین دلیل کوگامی و کانیزاکا سعی در دستگیری این فرد دارند . در این جا یک سوال پیش می آید که آیا سیستمی که قابلیت تشخیص روان همه افراد را ندارد آیا ملاک خوبی برای قضاوت بر مجرم بودن و یا نبودن افراد است ؟ این سوالی هست که کوگامی و کانیزاکا در داستان به دنبال پیدا کردن آن هستند و با واقعیت های قابل تاملی درباره سیستم شیبل و اساس کار آن بر می خورند . این که آیا طرز کار سیستم شیبل قابل درک و درست می باشد و یا نه ؟ این که آن ها با سیستم شیبل موافق هستند و یا نه ؟ و این که به ادامه بقای این سیستم کمک می کنند و یا به مقابله با آن می پردازند ؟

این ها سوالاتی هستند که باید با دیدن انیمه به جواب آن ها برسیم .