نقد انیمه Dagashi Kashi
شیرینی، شیرینی و باز هم شیرینی !
بخش اعظمی از خاطرات همگی ما در کودکیمان پیوند عمیقی با دنیای خوراکی ها دارد. همگی ما تجربیات دلچسبی را در موقع خوردن شیرینی و شکلات کسب کرده ایم که با گذشت سال های زیاد از کودکیمان هنوز هم آن خاطرات و مزه آن شیرینی ها را می توانیم به خوبی به یاد بیاوریم. این لحظات بخش زیادی از خاطران کودکی ما را شامل می شود و حتی امروزه هم گاهی بازگشتی کودکانه به این خاطرات داریم و هنوز هم با خوردن شیرینی ها و شکلات های که در کودکی می خوردیم شاد و سرخوش می شویم. آدامس خرسی، بستنی زیزیگولو، شیرکاکائو با بطری شیشه ای، یخ مک، تافی میله ای ، بستنی دوقلو، شکلات سکه ای، آبنبات پستونکی و خیلی دیگه از خوراکی هایی که خوردن آن ها یاد آن دوران ها را برای ما زنده می کند. خاطراتی که شاید نسل های بعد تر از ما و کودکان خود ما هیچ وقت نتوانند درک درستی از آن داشته باشند و هیچ وقت نمی توانند آن لذت ها را تجربه کنند. لذت های تکرار نشدنی برای نسلی تکرار نشدنی !
امروزه بخش اعظمی از صنایع غذایی دنیا را شیرینی ها و شکلات ها در بر گرفته اند. صنعتی بسیار بزرگ و پرسود که شاید بتوان گفت جزو بزرگترین صنعت های جهان محصوب می شود. صنعت شیرینی پزی امروزه یکی از پرمصرف ترین صنعت های جهان است که با عرضه و تقاضای بسیار بالایی روبروست. این حجم از تولید باعث به وجود آمدن انواع و اقسام شیرینی های بومی و غیربومی برای تمامی سلایق در جهان شده است. صنعت شیرینی پزی با رشد 80 درصدی در طی سال های 2008 تا 2013 برای تولیدات خود سریعترین میزان رشد را در میان محصولات پخته شده جهان داشته است. بیشترین مناطق تحت نفوذ این محصولات نیز کشورهای آسیایی و آمریکای لاتین هستند. کشورهای آسیایی به دلیل پرجمعیت بودن یکی از مهمترین بازارهای صنعت شیرینی و کیک در جهان به شمار میروند، ضمن اینکه از تولیدکنندگان مهم این صنعت نیز هستند؛ بهطوریکه در سال 2013، 60درصد از محصولات پخته شده جهانی در آسیا تولید شده است. صنعت شیرینی پزی امروزه به دو دسته محصولات خود را به بازار ها عرضه می کند بخشی از این محصولات به عنوان محصولات بومی هر کشور شناخته می شود، شیرینی های که منحصرا برای یک کشور یا فرهنگ خاص است و مشابه آن را شاید در هیچ نقطه دنیا نتوان پیدا کرد. شیرینی های که امروزه شاید به طور صنعتی و انبوه تولید می شوند ولی همچنان ویژگی های اصلی خود را حفظ کرده اند و شما آن را در هر کجای دنیا بخورید می دانید که این محصول مال کجاست. بخش دوم محصولات صنعت شیرینی پزی آن هایی هستند که به صورت مشترک در تمام کشور ها وجود داشته اند و به نوعی همگانی هستند مثل انواع کیک ها و یا شکلات ها که عموما در تمامی کشور ها یافت می شوند و بومی نقطه خاصی نیستند و به طور صنعتی و انبوه تولید می شوند.
تاریخچه شیرینی ها بسیار قدیمی ست شاید اولین شیرین دنیا را بتوان عسل نامید، محصولی که تاریخ مصرف آن به قدمت زندگی انسان است. به طور کلی اعتقاد بر این است که ایده ساخت شیرینی ابتدا توسط غارنشینان، که عسل را از زنبور عسل به دست می آوردند، مطرح شد. پیش از آن که مردم مصر، چین، سرخپوستان، مردم خاورمیانه و سپس یونانیان و رومیان با ترکیب قند و دیگر مواد شیرینی تولید کنند ، میوه ها و آجیل ها را با عسل ترکیب می کردند. مصریان باستان اولین شیرینی سازان دنیا بوده اند که با ترکیب عسل و مغز های گیاهی یا میوه ها ترکیبی تولید می کردند که امروزه شیرینی نامیده می شود. رومیان و چینی ها نیز جزو اولین مردمانی بودند که شیرینی تولید می کردند. در مکزیک قوم آزتک ها اولین کسانی بودند که از دانه کاکائو نوشیدنی تلخ تولید می کردند که قدمتی 3000 ساله دارد. در دوران قرون وسطی استفاده از محصولاتی که با قند و شکلات ساخته می شدند رواج یافت که فقط طبقه اشراف توانایی خوردن آن ها را داشتند. شیرینی پزی مدرن از ترکیب شکلات با قند آغاز می شوند، شکلات از سال 500 قبل از میلاد در آمریکای جنوبی کشت می شده است و در سال 1502 کورتز فاتح اسپانیایی مکزیک، کاکائو را به اسپانیا آورد. ترکیب شکلات با آب و قند آن را به نوشیدنی محبوبی تبدیل کرد، تا قرن نوزدهم شکلات فقط به عنوان نوشیدنی استفاده می شد. پودر کاکائو در سال 1828 ساخته شد اما ساخت شکلات و تولید گسترده آن در اواسط قرن نوزدهم هنگامی که شکلات به صنعت آب نبات معرفی شد محقق گردید، تا در سال 1847 جوزف فری اولین شکلات را ساخت. در اوایل قرن نوزدهم و پس از کشف چغندرقند و ساختن شکر قهوه ای که ماده اصلی ساخت آب نبات ها بود و همچنین پیشرفت دستگاهای مکانیکی، شیرینی پزی به سرعت به یک صنعت تبدیل شد و مجموعه ای از طعم ها با مخلوط کردن آب نبات ها ساخته شد. از این پس شیرینی ها دیگر دست ساز نبودند و تولید انبوه آن ها آغاز شد، برای اولین بار شیرینی ها برای همه مردم در دسترس بودند. روند ساخت شیرینی های مدرن امروزی از دهه 1850 آمریکا آغاز شد و صد ها کارخانه تولید شیرینی آغاز به کار کردند. انگلستان اولین کشوری بود که مقادیر زیادی آب نبات را تولید می کرد و در سال 1851 در نمایشگاه بزرگ لندن شاهزاده آلبرت بزرگترین مجموعه شیرینی های آب پز، کیک ها، شکلات ها ، کارامل و بسیاری از انواع آب نبات را به شیرینی سازان اروپایی و آمریکایی ارائه نمود. این سرآغازی بود بر شکل گیری بزرگترین صنعت خوراکی در جهان.
انیمه Dagashi Kashi درباره صنعت خوراکی ها در کشور ژاپن است. این مجموعه که بر محوریت داستان های اپیزوتیک می باشد در هر قسمت خود به معرفی یکی از شیرینی ها و محصولات تنقلاتی کشور ژاپن می پردازد و تاریخچه مربوط به این خوراکی ها را با درون مایه طنز به مخاطبان ارائه می کند. انیمه Dagashi Kashi محصول کشور ژاپن و برگرفته از مانگایی به همین نام می باشد که توسط Kotoyama نوشته و طراحی شده است که تنها کار وی نیز محسوب می گردد. این مانگا در 8 فصل و در سبک Shōnen و از تاریخ ژوئن 2014 در مجله Weekly Shōnen Sunday در حال چاپ شدن می باشد. مانگای Dagashi Kashi در دسامبر 2015 به فروش 1.6 میلیون نسخه رسیده است و در سال 2017 در 41 امین دوره جشنواره Kodansha Manga Awards نامزد دریافت جایزه بهترین مانگای سبک شونن شده است. از روی این مانگا نیز یک لایت نول در سال 2015 توسط Manta Aisora نوشته شده است. انیمه Dagashi Kashi در دو فصل ( فصل دوم در سال 2018 پخش خواهد شد ) 12 قسمتی ساخته شده است، که ساختن آن بر عهده استودیو Feel و کارگردانی فصل اول مجموعه نیز توسط Shigehito Takayanagi انجام شده است که کارگردان مجموعه های همچون The World God Only Knows و Tokyo ESP نیز بوده است. انیمه Dagashi Kashi در تاریخ 7 ژانویه 2016 و از طریق شبکه های TBS, CBC, SUN, BS-TBS ژاپن پخش گردیده است. Tomotaka Osumi و Nobuaki Nobusawa موسیقی این انیمه را ساخته و دوبلورهایی همچون Atsushi Abe ( در نقش Kokonotsu Shikada ) ، Ayana Taketatsu ( در نقش Hotaru Shidare ) ، Manami Numakura ( در نقش Saya Endō ) به ایفای نقش پرداخته اند.
Dagashi در فرهنگ عمومی کشور ژاپن به معنای شیرینی های با پایه غلات و نشاسته است که ارزان و با بسته بندی های کودکانه ارائه می شود که به خاطر شکل و اندازه آن به عنوان خوراکی های کوچک معروف شده اند و محبوبیت بالای در بین دانش آموزان ژاپنی دارند. Dagashi ها به عنوان میان وعده ای کوچک در کشور ژاپن تولید و مصرف می شود که از این حیث می توان آن را با آبنبات های آمریکایی مقایسه کرد. تاریخچه تولید این شیرینی به تاریخ 1603 در شهر ادو باز می گردد و در دهه 1950 میلادی ساخت این نوع تنقلات به صورت مدرن آغاز شد. امروزه این مدل خوراکی ها در فروشگاه های سنتی به نام dagashiya فروخته می شوند که به فروشگاه های خوراکی ارزان نیز معروفند. امروزه فرهنگ مصرف Dagashi در کشور ژاپن رو به افول است اما ساخت مجموعه انیمه Dagashi Kashi توانسته است توجه ها را نسبت به این مدل خوراکی ها جلب کند و از فراموش شدن آن ها در بین نسل جوان تر کشور ژاپن جلوگیری کند. انیمه به روایت داستان Kokonotsu Shikada می پردازد که پسر یکی از برترین شیرینی پزان کشور ژاپن است اما این پدر علارغم شهرت بسیارش در یک شهر کوچک مغازه dagashiya دارد و پسر اون نیز مشغول به کار در این مغازه است درحالی که او از دنیای شیرینی پزی متنفر است و دوست دارد که یک مانگاکار شود. داستان از جایی شروع می شود که دختر یکی از کمپانی های مشهور تولید شیرینی به شهر کوچک این خانواده می آید تا پدر کوکوناتسو را راضی کند که به شرکت آن ها ملحق شود ولی پدر کوکوناتسو به شرطی قبول می کند که این دختر یعنی Hotaru Shidare پسرش را به کار در مغازه شیرینی فروشی ترغیب کند و داستان در ادامه انیمه تلاش های هوتارو را برای متقاعد کردن کوکوناتسو نشان می دهد.
در هر قسمت این انیمه داستان به معرفی و نشان دادن تاریخچه و خصوصیات خاص یکی از داگاشی محبوب کشور ژاپن می پردازد. معرفی این خوراکی ها همراه با تم طنز و همچنین وجود نوستالژی در این انیمه برای نسل های قبلی یکی از جذابیت های انیمه است. طراحی شاد و توجه به نکات ریز طراحی و همچنین طراحی دقیق خوراکی ها و نشان دادن حس و حال انسان ها در موقع خوردن این خوراکی ها یکی دیگر از جذابیت های این انیمه است. در انیمه های که معمولا با خوراکی سروکار دارد ایجاد حس واقعی خوراکی به مخاطب و طراحی جذاب با رنگ های شاد همیشه مورد توجه بوده است چرا که انتقال حس خوراکی ها از طریق نقاشی و تصویر سازی کاری بسیار سخت است نسبت به نشان دادن تصاویر واقعی از غذا و همین سختی می باشد که معمولا انیمه هایی در ژانر آشپزی موفق تر خواهند بود که بتوانند آن حس غذای واقعی را بهتر به مخاطب ارائه کنند. انیمه از این نظر توانسته است آن حس واقعی بودن را به ما انتقال دهد گویی که انگار خود ما در انیمه حضور داریم و می توانیم آن خوراکی ها را مصرف کنیم. شخصیت ها نیز در چنین آثاری نقش کلیدی را ایفا می کنند اگر شخصیت ها نتوانند آن حس واقعی ما را در برخورد با خوراکی ها نشان دهند قطعا انیمه مخاطبان خود را از دست می دهد.
Dagashi Kashi از این نظر توانسته است خوب عمل کند شخصیت کوکوناتسو دقیقا معرف نسل جدید ژاپن می تواند باشد که با وجود زندگی در کنار این محصولات که همان مغازه فروش Dagashi ها می باشد اما کاملا به این فرهنگ خوراکی ها بیگانه است و علاقه ای به ادامه دادن در راه پدر خود را ندارد، نسل جدید کشور ژاپن هم دقیقا با وجود محصولات متنوع امروزی دیگر علاقه ای به محصولات سنتی ندارند و عادات غذایی آنان کاملا تغییر کرده است. هوتارو که شخصیتی کاملا علاقه مند به خوراکی ها و صنعت ساخت آنان است در نقش فردی عمل می کند که می خواهد کوکوناتسو یا بهتر بگویم نسل جدید ژاپن را با خوراکی های سنتی و فرهنگ غذایی اصلی ژاپنی بیشتر آشنا کند. موفقیت هوتارو در اطلاعات دقیقا و مناسبی است که با چاشنی طنز به کوکوناتسو انتقال می دهد و مخاطب هم دقیقا به همین دلیل می تواند از عملکرد هوتارو راضی باشد چون همانطور که در قسمت قبل گفتم هوتارو دقیقا می تواند آن حس و حال کسانی را که از این مدل خوراکی ها استفاده می کنند را بازسازی کند. برای مثال نمونه ای از خوراکی های کشور خودمان را مثال می زنم همگی ما قطعا بستنی زی زی گولو را در کودکی خود خورده ایم و بعد از خوردن آن گوش های زی زی گولو را که در درب بستنی بود با چاقو قطع می کردیم و از ظرف بستنی به عنوان توپ برای فوتبال استفاده می کردیم، یا آدامس های خرسی که در درون آن ها برچسب های وجود داشت که می توانستیم به عنوان تتو آنها را بر بدن یا دفتر های مدرسه خود بچسبانیم. قطعا اگر اثر انیمیشنی ساخته شود که بتواند آن حس و حال ما را در زمان استفاده از این محصولات بازسازی کند برای ما جذاب خواهد بود و حس نوستالژی بودن را برای ما تداعی می کند. تداعی کردن همین حس نوستالژی در درون ماست که میتواند موفقیت یک اثر این چنینی را مشخص کند و انیمه Dagashi Kashi در کشور ژاپن دقیقا همین حس نوستالژی را برای مخاطبان ژاپنی خود به ارمقان آورده است.
ژاپن یکی از کشور های تولید کننده شیرینی های سنتی و غیر سنتی می باشد که عموما شیرینی های این کشور با داشتن ظاهر و طعم های جذاب محبوبیت بسیاری را به سمت خود کشانده اند و یکی از دلایل ساخت این انیمه هم می تواند برای تبلیغات شیرینیها و محصولات خوراکی کشور ژاپن باشد. از معروف ترین خوراکی هایی که در انیمه نیز به آن ها اشاره می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد :
Umaibou - 1
Tirol Choco - 2
Baby Star Ramen - 3
Cabbage Taro - 4
Sukonbu - 5
Choco Bat - 6
Yocchan Ika - 7
Big Katsu - 8
Butamen - 9
Young Donuts - 10
Kinakobo - 11
Orion Mini Cola & Mini Sour - 12
Pocky - 13
Dango - 14
Choco Banana - 15
Anpan - 16
صنعت ساخت انیمه در کشور ژاپن کاملا در اختیار توسعه و معرفی فرهنگ و اجتماع این کشور است. اصولا می توان این برداشت را از ساخت انیمه در کشور ژاپن داشت که انیمه همچون ویترینی برای صادرکردن و معرفی فرهنگ و اجتماع این کشور عمل می کنند. مسئولان فرهنگی این کشور به وسیله ساخت انیمه برای مخاطب نوجوان و جوان در داخل و خارج از کشور خود توانسته اند به نحو احسن باعث پیشرفت کشور ژاپن و کمک به از بین نرفتن برخی شاخص های اجتماعی این کشور کنند. انیمه Dagashi Kashi دقیقا از آن دسته محصولات می باشد که هدفش کاملا در خدمت اجتماع و توسعه فرهنگ غذایی و محصولات غذایی است تا با معرفی این محصولات به مخاطبان علاوه بر کمک به فروش بیشتر این محصولات از خطر فراموش شدن این محصولات در بین نسل جدید جلوگیری کند. این کمک که توسط صنعت انیمه سازی انجام می گیرد هم به کمک تولید داخلی می آید و هم اجازه نمی دهد محصولات سنتی ژاپن در دنیای امروز که از محصولات غذایی بسیار متنوعی برخوردار است به حاشیه رانده شود. این همان نقطه عطفی است که ژاپنی ها به آن روی آورده اند تا با قدرت و پتانسیل ساخت انیمیشن برای خود و کشور ژاپن اتفاقات مثبتی را رقم بزنند و این درحالی است که کشورهایی همچون ایران نه تنها از این پتانسیل استفاده نمی کنند بلکه با کارشکنی در سر راه ساخت انیمیشن ها و قرار دادن محدودیت ها بر سر راه فعالان این صنعت، صنعت انیمیشن سازی ایران را کاملا به حاشیه کشانده اند. محصولات انیمیشنی که همچون ویترین یک مغازه برای کشورها عمل می کنند امروزه به خوبی نقش خود را در جهان بازی می کنند و به ما نشان می دهند که انیمه و انیمیشن فقط برای سرگرمی ساخته نمی شوند.