برکه کمیک ایران در مقابل اقیانوس کمیک‌های دنیا
یک میلیون بازدید از مانگای ژاپنی انتقام‌جویان توکیو یا بیش از ۸۰۰ هزار بازدید از مانگا جوجوتسو کایسن آن‌هم در یکی از سایت‌های ایرانی ترجمه کمیک، نکات زیادی را به من پژوهشگر یادآور می‌شود.
شاید بگویید این آمار تنها نشان‌دهنده اقبال مخاطب ایرانی از مانگاهای ژاپنی است که بیشتر از کمیک‌های آمریکایی یا حتی مانهواهای کره‌ای طرفدار دارند اما باید بگویم در هر صورت به لحاظ تعریفی همه این گونه‌ها بخشی از اقیانوس کمیک هستند؛ اقیانوسی که در ایران تنها برکه‌ای کوچک است اما برکه‌ای که در پنج سال گذشته از یک چاله تبدیل به برکه شده است. احتمالا در چند سال آینده نیز این برکه به دریاچه و سپس به اقیانوس کمیک در جهان بپیوندد. این را آمارهای غیررسمی نیز نشان می‌دهند. اگر تا قبل از دهه ۹۰ نامی از کمیک یا مانگا آورده می‌شد، شاید تعداد محدودی می‌دانستند از چه حرف می‌زنیم اما امروز شاید بی‌راه نباشد که بگویم جامعه آماری حداقل دو یا سه میلیون نفری به‌خصوص در میان نوجوانان و جوانان از خوانندگان گونه‌های مختلف کمیک هستند.
البته صنعت کمیک و مخاطبانش در ایران هنوز راه طولانی در پیش دارند، زیرا ما در ایران تولید‌کننده کمیک نیستیم، بلکه مصرف‌کننده بلاشک کمیک‌ها، مانگاها و مانهواها هستیم. زمانی که تنها مصرف‌کننده باشیم، باید این موضوع را قبول کنیم که در معرض تهدید فرهنگی، هویتی و سبک زندگی نیز هستیم، زیرا چه بخواهیم و چه نخواهیم این محصولات رسانه‌ای منطبق بر فرهنگ کشورهای تولید‌کننده خودشان ساخته شده است. البته این به این معنی نیست که بلافاصله دست‌مان روی دکمه فیلترینگ و حذف کردن صورت مسأله برود، بلکه باید ما همچون کشورهای پیشرو در صنعت کمیک، از ظرفیت‌های قصه‌گویی و تصویرگری ایرانی استفاده کنیم.
قطعا مخاطب ایرانی نیز از محصولات ایرانی حمایت می‌کند. تجربه‌هایی مثل کمیک ابرقهرمانی ایلیا و حتی کمیک‌های ترجمه شده که آمار بازدید میلیونی را درسایت‌ها و پیج‌های تلگرامی ثبت کرده‌اند، خود نشان‌دهنده این حمایت است. جدا از مخاطب حرفه‌ای کمیک و مانگا در ایران که بازاری تقریبا چند میلیون نفری را شکل داده، دانش‌آموزان ایرانی نیز بالقوه بازار بزرگی را برای تولید کمیک در ایران به‌وجود آورده‌اند. تجربه‌هایی مثل ایلیا، رزونانس، مرز، «سامک ماجراجو» و سری کمیک‌های شاهنامه نشان داده‌اند که اگر تولید کمیک در ایران جدی گرفته شود و کمک‌های لازم به آن، برای تبدیل شدن به یک صنعت در حوزه صنایع خلاق اتفاق بیفتد، نه‌تنها مخاطب حمایت می‌کند، بلکه صنعت انیمیشن، فیلم و سریال ما نیز رشد چشمگیری خواهد داشت.
باید بدانیم که مخاطب به دنبال محتواست. محتوایی با جذابیت و سرگرمی بالا که او را ساعت‌ها مشغول کند. کمیک با توجه به تمام خصوصیاتی که دارد، توانسته است نشان دهد که می‌تواند رسانه قدرتمندی چه در راستای سرگرمی و چه در راستای ارائه مفاهیم فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و... باشد. رسانه‌ای قدرتمند که مخاطبان بسیاری حتی در کشور خودمان دارد.
